Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni

Yorum (Görüş)

Sayı 15 (2025)

Barış İnşası: Kavramsal Bir Bakış

Gönderildi
August 5, 2025
Yayınlanmış
2025-08-22

Öz

Bu makale, barış inşasını anlamak için kavramsal bir çerçeve oluşturmayı ve böyle bir sürecin nasıl gerçekleştirilebileceğini araştırmayı amaçlamaktadır. Şu gibi temel soruları gündeme getirmektedir: Barış inşa edilebilir mi? Eğer inşa edilebilirse, temel bileşenleri, araçları ve göstergeleri nelerdir? Kişilerarası zarardan çevresel yıkıma ve savaşa kadar uzanan yapısal şiddet tehditlerinin artmasına rağmen, yaşamı koruma ve kalıcı barışı tesis etme yönündeki küresel çabalar devam etmektedir. II. Dünya Savaşı'ndan bu yana barışa doğru önemli adımlar atılmış olsa da, şiddet içeren yaklaşımlar hâlâ önemli bir güce sahip görünmektedir. Dahası, teknolojik gelişmeler giderek daha yıkıcı silahların üretimini ve yaygınlaşmasını sağlayarak bu tehditleri daha da yoğunlaştırmıştır. Barış inşası yalnızca siyasi veya diplomatik bir çaba değil; aynı zamanda kültürel, çevresel, sosyal ve bireysel dönüşümü içeren karmaşık, uzun vadeli ve çok boyutlu bir süreçtir. Barış inşası, bir barış kültürünün oluşturulmasında önemli bir yaklaşım ve kavramdır. Nihayetinde barış inşası, Dünya'daki yaşamın devam etmesiyle ilgilidir. Rasyonel ve etik bir bakış açısından, şiddeti önlemek ve evrensel barışa ulaşmak zorunludur. Bu bağlamda, yaşam kalitesini ve uzunluğunu iyileştirmeye adanmış halk sağlığı disiplini, insan ve gezegen refahının temel belirleyicilerinden biri olan barışla etkileşimde kilit bir rol oynamaktadır.

Referanslar

  1. Aksu, F. (n.d.). Barış. Secopedia. Erişim: 12 Temmuz 2025, https://www.secopedia.org/kavramlar/temel-kavramlar/baris/
  2. Bercovitch, J., & Jackson, R. (2009). Conflict Resolution in the Twenty-first Century: Principles, Methods, and Approaches. University of Michigan Press. https://doi.org/10.3998/mpub.106467226.
  3. Broccoli, E., Canegallo, V., Santoddì, E., Cavarra, M., & Fabio, R. A. (2021). Peace Attitudes Scale. PsycTESTS Dataset. https://doi.org/10.1037/T81941-000
  4. Dizdaroglu, C. (2019). Barış İnşası. Güvenlik Yazıları Serisi. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.21723.31520
  5. Galtung, J. (1976). Three Approaches to Peace: Peacekeeping, Peacemaking and Peacebuilding. Impact of Science on Society, 1(2), 282-304. Erişim: 13 Temmuz 2025, https://www.galtung-institut.de/wp-content/uploads/2016/06/galtung_1976_three_approaches_to_peace.pdf
  6. Ghebreyesus, T. A. (2022). Creating health by building peace. BMJ Global Health, 7(8), e010575. https://doi.org/10.1136/BMJGH-2022-010575
  7. Kroc Institute for International Peace Studies (n.d.). What is Strategic Peacebuilding? Erişim: 17 Temmuz 2025, https://kroc.nd.edu/about-us/what-is-peace-studies/what-is-strategic-peacebuilding/
  8. Krug, E. G., Mercy, J. A., Dahlberg, L. L., & Zwi, A. B. (2002). The world report on violence and health. Lancet, 360(9339), 1083–1088. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(02)11133-0
  9. Lederach, J. P. (1997). Building Peace: Sustainable reconciliation in divided societies. United states institute of peace press. Washington, D.C. https://www.defence.lk/upload/ebooks/John%20Paul%20Lederach%20-%20Building%20Peace_%20Sustainable%20Reconciliation%20in%20Divided%20Societies-United%20States%20Institute%20of%20Peace%20(1998).pdf
  10. Malat G. (2021). Barışta, Oğullar Babalarını Gömer, Savaşta, Babalar Oğullarını. Yazı-Yorum Edebiyat Dergisi. Erişim: 16 Temmuz 2025, https://www.yazi-yorum.net/2021/04/13/barista-ogullar-babalarini-gomer-savasta-babalar-ogullarini-gonul-malat/
  11. Schneider, Mark, L. (‎1987)‎. Health as a bridge for peace. World Health, (‎October)‎, 4 - 6. World Health Organization. Erişim: 17 Temmuz 2025, https://iris.who.int/handle/10665/279971
  12. UN United Nations (1999). A/RES/53/243 A - Declaration on a Culture of Peace. Gathering a body of global agreements. Erişim: 17 Temmuz 2025, https://un-documents.net/a53r243a.htm
  13. UN United Nations (n.d.). Peacebuilding. Erişim: 12 Temmuz 2025, https://www.un.org/peacebuilding/
  14. UNHCR United Nations High Commissioner for Refugees (2017). Resolution adopted by the General Assembly on 19 December 2016. Erişim: 17 Temmuz 2025, https://www.unhcr.org/media/resolution-adopted-general-assembly-19-december-2016
  15. Vision of Humanity (2020). Johan Galtung and the Quest to Define the Concept of Peace. Erişim: 13 Temmuz 2025, https://www.visionofhumanity.org/introducing-the-concept-of-peace/
  16. WHO World Health Organization (n.d.). Health Promotion. Erişim: 13 Temmuz 2025, https://www.who.int/teams/health-promotion/enhanced-wellbeing/first-global-conference
  17. WHO World Health Organization (n.d.). Global Health and Peace Initiative (GHPI). Erişim: 13 Temmuz 2025, https://www.who.int/initiatives/who-health-and-peace-initiative
  18. Zucker, H., Ahn, R., Sinclair, S. J., Blais, M., Nelson, B. D., & Burke, T. F. (2014). Development of a scale to measure individuals’ ratings of peace. Conflict and Health, 8(1). https://doi.org/10.1186/1752-1505-8-17

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri