Yayın Politikası

Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni (SoSa), sosyal bilimler ve halk sağlığı perspektiflerini bir araya getirerek, sosyoloji, antropoloji, felsefe, hukuk, iktisat, tarih, politika, yönetim, uluslararası ilişkiler, psikoloji ve edebiyat, resim, fotoğraf, sinema, belgesel, karikatür ve müzik gibi sanat dallarının halk sağlığı ile kesiştiği noktaları ele alan yazıları yayımlar. Dergimiz, aşağıdaki uluslararası etik standartları benimsemekte ve bu standartlara uygun çalışmaları yayımlamaktadır:

• Helsinki Bildirgesi (Dünya Tıp Birliği'nin İnsan Üzerinde Yapılan Tıbbi Araştırmalara İlişkin Etik İlkeler),
• Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics, COPE) ilkeleri,
• Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE) önerileri.

• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık İlkeleri ve En İyi Uygulamalar
• Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi
• Gerekli durumlarda araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı ve bu makalede belgelenmelidir.
• Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.

 

Etik İlkeler

Yayın etiğine ilişkin başlıca konularla ilgili SoSa'nın politikaları aşağıdadır.

 Yazarlık ve Sorumluluk: Yazarlar, yazının tümünün sorumluluğunu üstlendiklerini, yazıya yaptıkları katkıların yazarlık ölçütlerini karşıladığını, basımı halinde yayın haklarının SoSa dergisine ait olduğunu ve yazının SoSa'da yayımlanmasını istediklerini belirten başvuru formunu doldurarak göndermelidirler.

Etik Kurul Onayı: İnsan katılımcıları veya hayvanları içeren araştırmalar, Helsinki Bildirgesi, Belmont Raporu ve CIOMS kılavuzlarına uygun olarak yürütülmelidir. Gerekli durumlarda, yazarlar etik kuruldan onay almalı ve katılımcılardan alınan bilgilendirilmiş onam hakkında bilgi vermelidir.

Benzerlik ve İntihal: SoSa'ya gönderilen tüm yazılar benzerlik ve intihal açısından Turnitin programı kullanılarak kontrol edilmektedir. Benzerlik oranı en fazla %20 olmalıdır. Bu kriteri karşılamayan yazılar değerlendirmeye alınmaz. Makale yayınlandıktan sonra intihal saptanırsa makale geri çekilecek ve derginin diğer sayılarında bu karar yayınlanacaktır. Yazının orijinalliği ve etik bütünlüğünden yazarlar sorumludur.

Yinelenen gönderim: Daha önce başka bir dergide yayımlanmış makaleler kabul edilmez. Aynı zamanda aynı makale birden çok dergiye gönderilemez.  Bu, yazarlarca yazılı olarak bildirilmelidir.

Çıkar Çatışması: Yazarlar, araştırmalarını etkileyebilecek mali, kişisel veya diğer ilişkileri açıklamalıdır. Gönderilen çalışma ile ilgili bir desteğin olup olmadığı, eğer bir destek varsa bunun ne olduğu açıkça yazılı olarak bildirilmelidir.

Editörler ve hakemler de kararlarını etkileyebilecek çıkar çatışmalarını yazılı olarak baş editöre bildirmelidir.

Veri Bütünlüğü: Yazarlardan, editoryal inceleme için ham veri istenebilir. Verilerin manipülasyonu veya uydurulması kesinlikle yasaktır ve yazının reddedilmesine neden olur. Yayınlandıktan sonra etik ihlaller tespit edilirse, makale geri çekilir ve yazarlar için yaptırım uygulanır.

Anonimlik ve Onam: Yazarlar, araştırmalarındaki bireylerin anonimliğini korumakla yükümlüdür. Fotoğraf veya tanımlayıcı bilgilerin yer aldığı durumlarda, bireylerden veya yasal temsilcilerinden alınan yazılı onam sağlanmalıdır.

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma Ve Yayın Etiği Yönergesine göre şöyle belirlenmiştir:

İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,

Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,

Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

Diğer etik ihlal türleri şunlardır:

• Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek, Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
• Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek,
• İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
• İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
• Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
• Araştırma ve deneylerde; hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
• Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak,
• Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
• Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.
• Akademik teamüllere aykırı olarak bir doçent adayında etik açıdan beklenmeyen tutum ve davranışlarda bulunmak.
• Başvuru dosyasında mevcut olmayan bir dergiyi mevcut yahut indekslerde taranmayan bir dergiyi taranıyor gibi göstererek, ya da hakemli olmayan bir dergiyi hakemli olarak belirterek yayın yapmak.