Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni

Özgün Makale

Sayı 11 (2024)

COVID-19 Vaka Sayısı Açıklamasına Kamuoyu Tepkisi: Twitter Paylaşımlarının İçerik Analizi

Gönderildi
August 13, 2024
Yayınlanmış
2024-08-30 — 2024-09-02 tarihinde güncellendi
Sürüm

Öz

COVID-19 pandemisi süresince Türkiye'de kamuoyuna aktarılan bilgilerin doğruluğu ve şeffaflığı konusunda çeşitli tartışmalar yaşanmıştır. Özellikle açıklanan vaka sayıları, bu tartışmaların odağı haline gelmiştir. Eleştiriler doğrultusunda, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 25 Kasım 2020 tarihinde yaptığı açıklamada tüm vakaların günlük tabloda yer alacağını belirtmiştir. Bu çalışmanın amacı, Bakan Koca'nın açıklamasına kamuoyunun nasıl baktığını anlamak için sosyal medya platformu Twitter’da kullanıcıların tepkilerini analiz etmektir.

Fahrettin Koca’nın 25 Kasım 2020, saat 20.15’teki açıklamasının ardından 24 saat boyunca #vakasayısı hashtag’i ile paylaşılan tweetler çalışmaya alınmıştır. Tweetler, içerik analizi yöntemiyle ayrı ayrı iki araştırmacı tarafından kodlanmış ve oluşturulan kodlar dört araştırmacı tarafından değerlendirilip temalar elde edilmiştir. Nicel analizler, tekrarlayan tweetler elendikten sonra gerçekleştirilmiştir.

Çalışmada toplam 38412 tweet toplanmıştır. Retweetler (n=29491) çalışmadan çıkarılmıştır. Geriye kalan 8921 tweet nitel analizlerle incelenmiştir. Tekrarlayan tweetler çıkarıldıktan sonra, 8624 tweet üzerinden nicel analizler yapılmıştır. Tweetlerden elde edilen değerlendirmede ulaşılan kodlardan ortaya çıkan temalar “güvensizlik”, “yalan”, “kandırılmak”, “geç kalmak”, “halkın talepleri” dir. Fahrettin Koca, Ekrem İmamoğlu ve Devlet Bahçeli en çok bahsi geçen kişiler, Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipler Birliği de en çok bahsi geçen kurumlardır. Tweetlerin arasında fazlaca sayıda küfür ve hakaret olduğu da görülmüştür. Bakan Koca’nın açıklamasını destekleyen tweetler daha çok yurttaşların bireysel önlemlerine odaklanmıştır. 

Sonuç olarak, vaka sayısı tanımındaki değişiklik gibi somut olaylar toplumda farklı görüşlere yol açmış olup, halkın duyduğu güvensizliği ortaya koymuştur. Bu çalışmanın bulguları, pandemi yönetimi konusunda daha şeffaf ve açık bir iletişimin gerekliliğini vurgulamaktadır. Bilgi eksikliği veya yanlış bilgilendirme, halkın sağlıklı kararlar almasını engelleyebilir ve bu da toplum sağlığı için ciddi riskler yaratabilir.

Referanslar

  1. Abdekhoda, M., Ranjbaran, F., & Sattari, A. (2022). Information and information resources in COVID-19: Awareness, control, and prevention. Journal of Librarianship and Information Science, 54(3), 363-372. https://doi.org/10.1177/09610006211016519
  2. Aksoy, A., & Öztürk, T. (2024). Türkçe Dolgu Sözcükleri [Python]. https://github.com/ahmetax/trstop (Original work published 2016)
  3. Barua, Z., Barua, S., Aktar, S., Kabir, N., & Li, M. (2020). Effects of misinformation on COVID-19 individual responses and recommendations for resilience of disastrous consequences of misinformation. Progress in Disaster Science, 8, 100119. https://doi.org/10.1016/j.pdisas.2020.100119
  4. Büken, N. Ö. (2020). COVID 19 Pandemisi ve Etik Konular.
  5. Cody Zacharias. (2020). Twint (2.1) [Software]. https://github.com/twintproject/twint
  6. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe. (2020). Turkey’s response to covid-19: First impressions. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/335803/WHO-EURO-2020-1168-40914-55408-eng.pdf
  7. Ferreira Caceres, M. M., Sosa, J. P., Lawrence, J. A., Sestacovschi, C., Tidd-Johnson, A., Rasool, M. H. U., Gadamidi, V. K., Ozair, S., Pandav, K., Cuevas-Lou, C., Parrish, M., Rodriguez, I., & Fernandez, J. P. (2022). The impact of misinformation on the COVID-19 pandemic. AIMS Public Health, 9(2), 262-277. https://doi.org/10.3934/publichealth.2022018
  8. Gabarron, E., Oyeyemi, S. O., & Wynn, R. (2021). COVID-19-related misinformation on social media: A systematic review. Bulletin of the World Health Organization, 99(6), 455. https://doi.org/10.2471/BLT.20.276782
  9. Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin Toplumsal Etkileri, Değişim ve Güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), Article 1.
  10. Mueller, A. C. (2023). Wordcloud (1.9.1) [Python]. https://github.com/amueller/wordcloud (Original work published 2012)
  11. Pomeranz, J. L., & Schwid, A. R. (2021). Governmental actions to address COVID-19 misinformation. Journal of Public Health Policy, 42(2), 201-210. https://doi.org/10.1057/s41271-020-00270-x
  12. Qi, J. (2019, Şubat 1). Ana Sayfa | Emoji Sözlüğü | EmojiAll Türkçe Resmi Web Sitesi. Emoji Sözlüğü. https://www.emojiall.com/tr
  13. Schuetz, S. W., Sykes, T. A., & Venkatesh, V. (2021). Combating COVID-19 fake news on social media through fact checking: Antecedents and consequences. European Journal of Information Systems, 30(4), 376-388. https://doi.org/10.1080/0960085X.2021.1895682
  14. Stivas, D., & Cole, A. (2023). The importance of trust and transparency in managing the COVID-19 pandemic. Evidence from sixteen EU member states. Journal of Contemporary European Studies, 0(0), 1-18. https://doi.org/10.1080/14782804.2023.2193733
  15. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2019). T.C. Sağlık Bakanlığı Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı. T.C. Sağlık Bakanlığı. https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf
  16. Turan, A., & Çeli̇kyay, H. H. (2020). Türkiye’de KOVİD-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), Article 1. https://doi.org/10.33712/mana.733482
  17. Türk Tabipleri Birliği. (2020a). Salgınlara Yönelik Türk Tabipleri Birliği Etik Kurulu Görüşü. https://www.ttb.org.tr//makale_goster.php?Guid=4da9a49c-7674-11ea-b329-aa051764b049
  18. Türk Tabipleri Birliği. (2020b). Türk Tabipleri Birliği COVID-19 Pandemisi 8. Ay Değerlendirmesi. https://www.ttb.org.tr/kollar/COVID19/haber_goster.php?Guid=19431d58-241d-11eb-a1e1-3f428dfd4b81
  19. World Health Organization Turkey. (2020, Şubat 10). Harmonizing data reporting on COVID-19 across the European Region. https://archive.is/zuYNR

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri

1 2 3 > >>