Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni

Özgün Makale

Sayı 13 (2025)

Türkiye’ye Göç Sürecinde Afrikalı Kadınlar: Cinsel sağlık, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından 2009 ve 2021 yıllarına güncel bakış

Gönderildi
February 6, 2025
Yayınlanmış
2025-02-24

Öz

Bu makalenin amacı, 2009 ve 2021 yıllarında Türkiye'de yapılan iki niteliksel araştırmanın verileri temel alınarak, Afrikalı kadın göçmenlerin cinsel sağlık ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) konusundaki bilgi düzeyleri, deneyimleri ve sağlık hizmetlerine erişimlerinin zaman içindeki değişimleri irdeleyerek incelemektedir.

Bu araştırma 2009 ve 2021 yılında yapılan iki niteliksel araştırmanın Afrikalı kadınlara ait verilerinin yeniden analizine dayanmaktadır.  Bu analizde Afrikalı kadınlara ait 2009 yılı yapılan görüşmelerden 7 kadının, 2021 yılında yapılan görüşmelerden 30’u kullanılmıştır. “cinsel sağlık ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar” konusunda görüşmeler genellemeye gitmeden izlenimler ve kavramlar üzerine yoğunlaşarak irdelenmeye çalışılmıştır

Katılımcıların çoğu her iki araştırma döneminde de cinsel sağlık ve CYBH kavramlarına aşina olmadıklarını belirtmiş, ancak açıklama yapıldığında bu alanda bilgi sahibi oldukları anlaşılmıştır. Kadınlar genellikle cinsel sağlığı güvenli seks, üreme organları, aile planlaması ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunma bağlamında tanımlamıştır. Özellikle HIV, gonore ve herpes gibi hastalıklar hakkında bilgi düzeyi değişiklik göstermektedir. Cinsel sağlık hizmetlerine erişim konusunda dil, kültürel farklılıklar ve sosyal damgalanma gibi engeller belirgin hale gelmiştir. Ayrıca, cinsel şiddet mağdurları, bu durumun travmatik etkilerinin yanı sıra CYBH bulaşma riskine ilişkin endişelerini dile getirmiştir. 2009 yılından farklı olarak 2021 yılında kadınlar tarafından internet, çevrimiçi bilgi edinme yolları gündeme getirilmektedir. Katılımcılar, özellikle çevrimiçi kaynaklardan (örneğin, Google) yanlış bilgi edinme endişesini dile getirmiştir. 

Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişim, özellikle belgesiz göçmen kadınlar için önemli bir sorundur. Dil engelleri, ekonomik kısıtlamalar ve kültürel farklılıklar hizmetlere erişimi güçleştirmektedir. Bu durum, plansız gebelikler, anne ve bebek ölümleri ile CYBH oranlarının artmasına neden olmaktadır. Göçmen kadınların cinsel sağlık hizmetlerine erişimlerini artırmak için dil desteği, kültürel duyarlılık ve ekonomik yardımların önemi hiç değişmeden sürmektedir.

Referanslar

  1. Alemi, Q., Stempel, C., Koga, P. M., Smith, V., Danis, D., Baek, K., & Montgomery, S. (2017). Determinants of health care services utilization among first generation afghan migrants in Istanbul. International journal of environmental research and public health, 14(2), 201.
  2. Barbaros, H. (2009). Düzensiz göç sürecinde kadın göçmenler: istanbuldan bir kesit Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
  3. Bora, A. (2008). Sivil toplum kuruluşlari için toplumsal cinsiyet rehberi. Sivil Toplum Geliştirme Merkezi.
  4. Canova, C., Dansero, L., Destefanis, C., Benna, C., & Rosato, I. (2024). Assessing the health status of migrants upon arrival in Europe: a systematic review of the adverse impact of migration journeys. Globalization and Health, 20(1), 69.
  5. Castles, S., Miller, M. J., Bal, B. U., & Akbulut, İ. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  6. Cordel, H., Tantet, C., Stempak, T., Billaud, E., Mosnier, E., Huber, F., Florence, S., Leclerc, D., Freire-Maresca, A., & de Champs Léger, H. (2022). Addressing sexuality and sexual health with migrants. Practice guidelines. Infectious Diseases Now, 52(2), 61-67.
  7. Dias, S., Fronteira, I., Gama, A., Gróz, A. P., Mardin, D., Simões, J., Roxo, L., & Barros, P. P. (2018). Health policies, patterns and barriers to migrants’ access to primary health care. Access to primary care and preventative health services of migrants, 99-109.
  8. do Nascimento, I. J. B., Weerasekara, I., Marquez, J., Abdulazeem, H. M., Vasanthan, L. T., Deeken, G., Morgan, R., Tan, H.-L., Aguirre, I. Y., & Østengaard, L. (2024). The role of digital health technologies in women’s health, empowerment and gender equality: project report.
  9. Glasier, A., Gülmezoglu, A. M., Schmid, G. P., Moreno, C. G., & Van Look, P. F. (2006). Sexual and reproductive health: a matter of life and death. The Lancet, 368(9547), 1595-1607.
  10. Iddris, R. (2023). İstanbul'daki Afrikalı göçmen kadınların cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişimi: Fırsatlar ve zorluklar [Master Thesis, İstanbul Üniversity]. İstanbul.
  11. IOM. (2024). Migration Health 2023 Impact Overview (I. O. f. Migration, Ed.). International Organization for Migration. www.iom.int/migration-health
  12. Mandroiu, A., Alsubahi, N., Groot, W., & Pavlova, M. (2024). Sexual and reproductive health rights and service use among undocumented migrants in the EU: a systematic literature review. Healthcare,
  13. Manirankunda, L., Loos, J., Alou, T. A., Colebunders, R., & Nöstlinger, C. (2009). “It's better not to know”: perceived barriers to HIV voluntary counseling and testing among sub-Saharan African migrants in Belgium. AIDS Education & Prevention, 21(6), 582-593.
  14. Mardin, F. D., & Özgülnar, N. (2019). Access To Healthcare For Asylum-Seekers In Turkey. Healthcare Mobilities & National Health Systems, 45.
  15. McAuliffe, M., & Oucho, L. A. (2024). Report Overview: Migration Continues To Be Part Of The Solution In A Rapidly Changing World, But Key Challenges Remain. World Migration Report, 2024(1), e00033.
  16. Mora, C., & Piper, N. (2021). The Palgrave handbook of gender and migration. Springer.
  17. Özgülnar, N. (2016). Kadinlarin Sağlik Sorunlari. Savaş, Göç ve Sağlık, 52, Türk Tabipler Birliği Yayını.
  18. Ponthieux, S., & Meurs, D. (2015). Gender inequality. In Handbook of income distribution (Vol. 2, pp. 981-1146). Elsevier.
  19. Raben, L. A., & Van Den Muijsenbergh, M. E. (2018). Inequity in contraceptive care between refugees and other migrant women?: a retrospective study in Dutch general practice. Family practice, 35(4), 468-474.
  20. Sundewall, J., & Kaiser, H. (2019). Sexual and Reproductive Health and Rights:: An Essential Element of Universal Health Coverage. Background document for the Nairobi Summit on ICPD25-Accelerating the promise.
  21. Umami, A., Paulik, E., Molnár, R., & Murti, B. (2022). The relationship between genital hygiene behaviors and genital infections among women: A systematic review. Jurnal Ners, 17(1), 89-101.
  22. Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algilanişi. Istanbul Journal of Sociological Studies(35), 29-56.
  23. WHO. (2003). WHO ethical and safety recommendations for interviewing trafficked women. World Health Organization Geneva: WHO, 37.
  24. WHO. (2010). Measuring sexual health: Conceptual and practical considerations and related indicators.
  25. WHO. (2016). Action Plan for Sexual and Reproductive Health: Towards achieving the 2030 Agenda for Sustainable Development in Europe–leaving no one behind. In W. H. Organization (Ed.), Action Plan for Sexual and Reproductive Health: towards achieving the 2030 Agenda for Sustainable Development in Europe–leaving no one behind.
  26. Zimmerman, C., Hossain, M., Yun, K., Roche, B., Morison, L., & Watts, C. (2006). Stolen smiles: a summary report on the physical and psychological health consequences of women and adolescents trafficked in Europe.
  27. Zimmerman, C., Yun, K., Shvab, I., Watts, C., Trappolin, L., Treppete, M., Bimbi, F., Adams, B., Jiraporn, S.-t., & Beci, L. (2003). The health risks and consequences of trafficking in women and adolescents: Findings from a European study. London School of Hygiene & Tropical Medicine.