Hem Kitap Hem Film: “Persepolis"

Öz

İranlı kadın sanatçı Marjane Satrapi tarafından çizgi roman olarak hazırlanan ve ilk kez 2002 yılında Paris’te yayınlanan “Persepolis” kitabı, aynı yıl en iyi yabancı çizgi roman ödülünü aldı. Satrapi, İran İslam Cumhuriyeti kurulduktan 4 yıl sonra 1983 yılında, 14 yaşındayken eğitim sistemindeki aşırı baskı ve yozlaşma nedeniyle lise eğitimini tamamlamak için Avusturya’ya gitti. Dört yıl Viyana’da yaşadıktan sonra memleket hasretiyle ve üniversite eğitimini tamamlamak için tekrar İran’a döndü. Yüksek öğrenimini görsel iletişim ve grafik üzerine Tahran’da tamamlayan Marjane Satrapi, 1994 yılında tekrar Avrupaya göç etti. Marjane Satrapi otobiyografi formatında ele aldığı bu çizgi romanda aklının ermeye başladığı 9 yaşındaki küçük bir kız çocuğu halinden başlayarak İran’ı 25 yaşında terk ettiği 1994 yılına kadar geçen yaklaşık 15-16 yıllık bir süreyi anlatıyor. Roman dört bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Şahın devrilişi ve İran İslam Cumhuriyetinin kuruluşu var. İkinci bölümde ise İran’da hızla gelişen islami yönetim baskısı ve Marjane’nin okul hayatının bundan etkilenişi var. Üçüncü bölümde Marjane ailesinin de desteklemesiyle birlikte lise eğitimine yurt dışında devam etme kararı alıyor ve Viyana’ya gidiyor. Son bölümde ise memleket hasretiyle tekrar İran’a dönmesi ancak üniversite bittikten sonra artık İran’da yapamayacağını anlayıp tekrar Avrupa’ya gidişi var. İran’daki İslam Devriminin öncelikle bizim açımızdan yakından izlenmesi, analiz edilmesi ve ders çıkartılması gerekmekte. Siyasi baskının, radikal dinciliğin ve ideolojik bir körlüğün koca bir ülkeye nelere mal olabileceği, özellikle genç bir kızın gözlerinden çok çarpıcı şekilde anlatılıyor.

Anahtar Sözcükler: İran İslam Devrimi, Kültür, Radikal Dincilik